Hãy thử tưởng tượng một buổi sáng bạn bước xuống phố và sánh bước bên cạnh là một cỗ máy có ngoại hình y hệt con người. Viễn cảnh đó không còn nằm trong các bộ phim viễn tưởng nữa mà đang dần hiện hữu ngay tại Trung Quốc. Chính quyền nơi đây đang dốc toàn lực để xây dựng thành phố robot đầu tiên với quy mô thử nghiệm chưa từng có trong lịch sử công nghệ.
Chúng ta đang nói về Thâm Quyến, nơi được xem là thủ phủ công nghệ sầm uất bậc nhất. Tại Hội nghị Công nghiệp Robot và Trí tuệ Nhân tạo Khu vực Vịnh Lớn (GBA) năm 2025 vừa diễn ra, một kế hoạch táo bạo đã được công bố. Tỉnh Quảng Đông quyết định thiết lập một khu vực trình diễn đặc biệt, nơi robot hình người được phép hoạt động tự do. Đây là bước đi chiến lược để đưa những cỗ máy thông minh này thâm nhập sâu vào đời sống thực tế.
Các nhà hoạch định chính sách gọi chiến lược này là khung quy hoạch “1+1+N.” Tên gọi nghe có vẻ toán học nhưng bản chất lại rất thực tế. Quảng Đông muốn tạo ra một hệ thống đào tạo cho “trí tuệ hiện thân” (embodied intelligence). Bạn có thể hiểu đơn giản thuật ngữ này là những hệ thống AI có cơ thể vật lý, biết cảm nhận và tương tác với môi trường xung quanh.
Mô hình này dựa trên ba trụ cột chính rất chặt chẽ. Đầu tiên là một “bộ não” trung tâm đóng vai trò quản lý mang tên Sân huấn luyện Trí tuệ hiện thân tỉnh Quảng Đông. Tiếp theo là “sân khấu thực tế” đặt ngay tại Thâm Quyến. Nơi này sẽ là địa điểm đầu tiên robot được phép rời khỏi môi trường giả lập an toàn. Chúng sẽ xuống phố, đi lại trong các khu dân cư và quan trọng nhất là phải học cách ứng xử trước những tình huống hỗn loạn, khó lường của thế giới thực. Cuối cùng là yếu tố “N,” đại diện cho mạng lưới các trung tâm vệ tinh chuyên biệt rải rác khắp các thành phố để giải quyết bài toán đặc thù cho từng ngành nghề.
Giới chuyên môn quốc tế nhận định cách tiếp cận này là một bước đột phá lớn về tư duy. Thay vì giữ robot trong lồng kính, người ta đang chủ động tạo ra một hệ sinh thái mở. Máy móc buộc phải học cách sinh tồn và hoạt động song song cùng con người.
Quảng Đông giữ vai trò tiên phong cho sứ mệnh này là điều hoàn toàn dễ hiểu. Tỉnh này hiện nắm giữ vị thế thống trị trên bản đồ công nghiệp robot. Những con số thống kê cho thấy sức mạnh sản xuất đáng nể phục tại đây. Quảng Đông chiếm tới 40% sản lượng robot công nghiệp và 80% robot dịch vụ của cả đất nước tỷ dân.
Quy mô ngành công nghiệp cốt lõi AI của tỉnh chỉ trong 10 tháng đầu năm 2025 đã vượt mốc 32,4 tỷ USD. Con số khổng lồ này có được nhờ các chính sách hỗ trợ rất mạnh tay. Chính quyền tỉnh hồi đầu năm đã ban hành gói 12 biện pháp thúc đẩy, trong đó họ sẵn sàng chi tới 50 triệu nhân dân tệ (tương đương hơn 7 triệu USD, hơn 182 tỷ đồng) để tài trợ cho các trung tâm đổi mới cấp quốc gia.
Sức nóng của thị trường còn thể hiện qua các thương vụ thương mại kỷ lục. UBTECH Robotics, cái tên nổi bật trong giới công nghệ tại đây, vừa chốt những hợp đồng cung cấp robot hình người trị giá hàng chục triệu USD. Điều này cho thấy nhu cầu sử dụng robot trong các ngành công nghiệp và dịch vụ đang tăng trưởng phi mã.
Việc hình thành khu vực thân thiện với robot tại Thâm Quyến đánh dấu một kỷ nguyên mới của công nghệ “trí tuệ thể hiện.” Tham vọng của Trung Quốc không dừng lại ở việc tự động hóa các nhà máy. Mục tiêu xa hơn là đưa robot làm những đối tác trực giác trong đời sống thường nhật của mỗi chúng ta.
Unitree Robotics, một tên tuổi lớn khác trong ngành, cũng vừa giới thiệu kho ứng dụng dành riêng cho robot hình người. Động thái này cho phép người dùng điều khiển và cập nhật cho “người bạn máy” dễ dàng như cách chúng ta tải ứng dụng về điện thoại thông minh.
Thị trường robot hình người được dự báo sẽ đạt hơn 8,2 tỷ nhân dân tệ vào năm 2025. Có thể thấy rõ Trung Quốc không chỉ muốn dẫn đầu về số lượng sản xuất mà còn muốn định hình lại cách thế giới nhìn nhận về mối quan hệ giữa con người và trí tuệ nhân tạo. Những con phố tại Thâm Quyến sắp tới sẽ không chỉ là nơi xe cộ qua lại. Đó sẽ là trường học lớn nhất thế giới dành cho thế hệ robot tiếp theo, nơi công nghệ và phong cách sống hòa quyện làm một.